Γιατί δυσκολεύομαι να βάλω όρια στο παιδί μου; 2 Ιανουαρίου, 2014

Οι γονείς ενώ γνωρίζουν τη σημασία των ορίων για την αρμονική συμβίωση των μελών της οικογένειας αλλά και την υγιή ανάπτυξη των παιδιών, συχνά δυσκολεύονται να τα κάνουν πράξη. Οι λόγοι της δυσκολίας αυτής μπορεί να διαφέρουν.

Συχνά μια κύρια αιτία που εμποδίζει να επιβληθούν τα όρια είναι ο φόβος μη χάσω τη σχέση. Στη κοινή συνείδηση έχει καταγραφεί ότι τα όρια τις περισσότερες φορές φέρνουν αντιδράσεις και θυμό. Ο γονιός μπορεί να φοβάται αυτή την αναμέτρηση με το παιδί που μπορεί να του στοιχίσει έστω και προσωρινά την αγάπη του παιδιού  του.

Αυτό γίνεται ακόμα πιο δύσκολο  αν οι δυο σύζυγοι δε συμφωνούν μεταξύ ως προς τα όρια και ο ένας παρουσιάζεται ως καλός που επιτρέπει ενώ ο άλλος ως κακός που απαγορέυει. Αυτή η στάση των γονέων είναι συχνή σε διαζευμένα ζευγάρια ( και όχι μόνο) που ο ένας γονιός δε βλέπει συχνά το παιδί και  θέλει όταν το βλέπει να το ευχαριστήσει με κάθε τρόπο. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς στεναχωριούνται ή νιώθουν ενοχές όταν στεναχωρήσουν το παιδί τους στην προσπάθεια τους να του βάλουν όρια.

Από την άλλη πλευρά οι σημερινοί ενήλικες υπήρξαν κάποτε παιδιά και η δική τους εμπειρία ως προς τα όρια μπορεί να παίζει το ρόλο της για τη σημερινή τους συμπεριφορά. Έτσι για παράδειγμα ενήλ ικες που έχουν βιώσει αυστηρά όρια στην παιδική ηλικία μπορεί να θέλουν να αφήσουν το παιδί τους πιο χαλαρό και ελεύθερο ή και το αντίθετο. Συχνά λοιπόν ο τρόπος διαπαιδαγώγησης που έχουμε βιώσει λειτουργεί άλλες φορές προς μίμιση και άλλες προς αποφυγή.

Ωστόσο δεν πρέπει να παραγνωρίζεται και η ιδιοσυγκασία του κάθε ατόμου. Υποχωρητικοί άνθρωποι γίνονται και υποχωρητικοί γονείς συχνά με την επιθυμία να αποφύγουν τη σύγκρουση με κάθε τρόπο. Εκεί καθρεφτίζεται και η δυσκολία τους να βάλουν τα όρια.

Νικολία Καράμπελα

Ψυχολόγος

http://www.psychologiatoday.wordpress.com

Το άγχος αποχωρισμού στα παιδιά

Η πρώτη μέρα στον παιδικό σταθμό ή στο νηπιαγωγείο συχνά χαρακτηρίζεται από τις συναισθηματικές αντιδράσεις των παιδιών (κλάμματα, φωνές κλπ) που είναι ενδεικτικές του ‘άγχους αποχωρισμού’. Το άγχος αποχωρισμού είναι ένα φυσιολογικό αναπτυξιακό φαινόμενο για τις ηλικίες των επτά μηνών έως έξι ετών (Bernstein & Borchardt, 1991). Αναμένεται δηλαδή τα παιδιά κυρίως προσχολικής ηλικίας να παρουσιάζουν άγχος κατά την απομάκρυνση τους από τα οικεία πρόσωπα που έχουν αναπτύξει συναισθηματικό δεσμό (συνήθως μητέρα). Ωστόσο εκείνο που διαφοροποιεί το φυσιολογικό άγχος αποχωρισμού από τη διαταραχή άγχους αποχωρισμού είναι το υπερβολικό άγχος που διακατέχει το παιδί στον αποχωρισμό από το οικείο πρόσωπο που έχει προσκολληθεί και παρεμποδίζει τη λειτουργικότητα του  σε διάφορα επίπεδα. Για να τεθεί διάγνωση για τη διαταραχή του άγχους αποχωρισμού  το αναπτυξιακά δυσανάλογο άγχος του παιδιού πρέπει να είναι ενεργό για τουλάχιστον 4 βδομάδες κατά τις οποίες να εμφανίζει συγκεκριμένα συμπτώματα.

Τα παιδιά που εμφανίζουν άγχος αποχωρισμού σε αρκετές περιπτώσεις καθρεφτίζουν το γονεϊκό άγχος. Οι ανησυχίες, οι ανασφάλειες και οι φόβοι των γονιών μεταδίδονται πολλές φορές άθελά τους στα παιδιά. Η μη λεκτική επικοινωνία (βλέμμα, σώμα, έκφραση προσώπου) μπορεί ασυνείδητα να ‘προδώσει’ τη δική τους αγωνία ακόμα και αν με τα λόγια προσπαθούν να είναι καθησυχαστικοί (όλα καλά θα πάνε κλπ). Σε αυτές τις περιπτώσεις τα παιδιά λαμβάνουν ένα διπλό μήνυμα και συχνά νιώθουν μπερδεμένα. Άλλες φορές πάλι οι φόβοι μπορούν να μεταδοθούν πιο άμεσα εστιάζοντας την προσοχή του παιδιού στο τι να προσέχει, τι να φοβάται, τι να μην κάνει. Έτσι μπορεί να δημιουργηθεί η αίσθηση ότι το σχολικό περιβάλλον είναι περισσότερο απειλητικό ή εχθρικό παρά οτιδήποτε άλλο.

Κρίνεται λοιπόν αρχικά σημαντικό οι γονείς να αναγνωρίσουν τους δικούς τους φόβους και τις αγωνίες και τα δικά τους συναισθήματα στους αποχωρισμούς. Ας μη ξεχνάμε ότι συχνά πίσω από τη ταμπέλα ενός φοβισμένου και αγχωμένου παιδιού βρίσκεται μια αγχωμένη μαμά που δυσκολεύεται να αποχωριστεί το παιδί της. Τότε η δική σας εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του παιδιού και η ενθάρρυνση μπορεί να είναι η κινητήρια δύναμη για μια ομαλή προσαρμογή στο σχολείο.

Από την άλλη πλευρά μια ανοιχτή συζήτηση με το παιδί μπορεί να το βοηθήσει να αποκτήσει μια εικόνα για το άγνωστο περιβάλλον που το περιμένει. Eίναι γεγονός ότι το άγνωστο συχνά εγείρει φόβο στους ανθρώπους. Χρειάζεται λοιπόν μια προετοιμασία για το τι να αναμένει το παιδί από το σχολικό του περιβάλλον (δραστηριότητες, εκπαίδευση, παιχνίδια κλπ). Επίσης μπορεί να ενθαρρυνθεί για να εκφράσει τυχόν απορίες ή ανησυχίες τους. Πολλές φορές η δική σας εμπειρία του παρελθόντος μπορεί να το  ανακουφίσει αν του δώσετε το μήνυμα ότι αντιμετωπίσατε κάποια δυσκολία και τελικά τα καταφέρατε.

Η στιγμή του αποχωρισμού απαιτεί μια ψύχραιμη, αποφασιστική και σταθερή στάση. Μπορείτε να ακούσετε το παιδί σας και να το καθησυχάσετε. Να του εξηγήσετε ότι θα επιστρέψετε και πότε να σας περιμένει. Όταν δίνονται σαφείς εξηγήσεις στα παιδιά και σταδιακά τα ίδια επιβεβαιώνουν ότι εκπληρώνετε  τις υποσχέσεις σας (στην προκειμένη περίπτωση επιστρέφετε για να τον πάρετε) μειώνονται με τον καιρό οι ανησυχίες τους. Σε περίπτωση που το άγχος των παιδιών συνεχίζεται και τα καθιστά μη λειτουργικά η ψυχοθεραπευτική παρέμβαση και η συμβουλευτική γονέων μπορεί να βοηθήσει.

                                                                                                                                              Νικολία Καράμπελα

                                                                                                                                Ψυχολόγος

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      http://www.psychologiatoday.wordpress.com

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΤΡΑΥΛΙΖΕΙ – ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΩ;

•  Ο τραυλισμός δεν είναι ένα φυσιολογικό στάδιο ανάπτυξης του λόγου του παιδιού
• Ο τραυλισμός δεν αποτελεί σκόπιμη ή μιμητική συμπεριφορά εκ μέρους του παιδιού
• Ο τραυλισμός δεν είναι απλά ένα πρόβλημα ομιλίας  αλλά έχει ψυχολογικές και κοινωνικές προεκτάσεις
• Η εκδήλωση των συμπτωμάτων του τραυλισμού δε βρίσκεται υπό τον έλεγχο του παιδιού
• Ο τραυλισμός μπορεί να περνά φάσεις έξαρσης και ύφεσης, ακόμα και να εξαφανίζεται εντελώς για κάποια χρονικά διαστήματα
• Σύμφωνα με σύγχρονες επιστημονικές απόψεις, ο τραυλισμός μπορεί να έχει κληρονομική προδιάθεση και να εκδηλώνεται κάτω από ορισμένες συνθήκες οι οποίες σχετίζονται με χαρακτηριστικά του παιδιού αλλά και με χαρακτηριστικά και αντιδράσεις του περιβάλλοντός του
• Η εκδήλωση του τραυλισμού συχνά συνδέεται με συγκεκριμένους παράγοντες, γι’ αυτό και επηρεάζεται ανάλογα με την περίσταση και τα πρόσωπα που εμπλέκονται σε αυτή. ¨Ετσι το παιδί μπορεί να μην τραυλίζει με όλα τα πρόσωπα ή να τραυλίζει περισσότερο κατά τη διάρκεια μιας τηλεφωνικής συνομιλίας.
• Συχνά τα συμπτώματα τραυλισμού στην ομιλία μπορεί να συνοδεύονται από άλλα προβλήματα και συμπτώματα άγχους , όπως για παράδειγμα αποφυγή βλέμματικής επαφής.
• Η θεραπευτική παρέμβαση βοηθάει στην υποχώρηση των συμπτωμάτων του τραυλισμού και την βελτίωση του παιδιού σε πολλούς άλλους τομείς.